صفحه محصول - بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی شهر نیشابور

دانلود فایل کامل بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی شهر نیشابور ۱۳۸۶
تعداد صفحات :۷۵
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

بخشی از محتوا ::

چکیده

برای ایجاد سلامت روان عوامل زیادی را باید کنترل کرد. سلامت روان را می توان به وسیله پیشگیری از ابتلاء به بیماری های روانی، عوامل مؤثر در بروز بیماریهای روانی، تشخیص زودرس بیماریهای روانی، پیشگیری از عوارض ناشی از برگشت بیماری های روانی و ایجاد محیط سالم برای برقراری روابط صحیح انسانی به وجود آورد.

پس سلامت روان علمی است برای بهزیستی رفاه اجتماعی و سازش منطقی با پیشامدهای زندگی، در سلامت روان آنچه بیش از هر چیز مورد نظر است احترام به شخصیت و حیثیت انسان است. روی این اصل سلامت روان را دانش یا هنری می دانند که به افراد کمک می کند که با ایجاد روشهای درست روانی و عاطفی بتوانند به محیط خود سازگاری حاصل نموده و برای حل مشکلات از راههای مطلوب اقدام نمایند.

اگر بخواهیم سطح سلامت اجتماعی جامعه را به حد مطلوبی برسانیم نیاز به یک سری تدابیر و فعالیتهایی داریم که از پیدایش و افزایش بیماریهای عصبی روانی در جامعه جلوگیری کند، این چنین فعالیتهایی تحت عنوان پیشگیری شناخته می شوند.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان سلامت روانی در کارمندان اداره بهزیستی شهر نیشابور انجام شده است که جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارمندان زن و مرد اداره بهزیستی شهر نیشابور با حجم ۳۶ نفر تشکیل می دهند که از این افراد تعداد ۳۱ نفر با محقق در اجرای آزمون سلامت عومی GHQ و پرسشنامه محقق ساخته همراه آن همکاری نموده اند این تحقیق از انواع زمینه یابی و با هدف بررسی یک فرضیه و چهار سوال تحقیقی انجام گرفت که داده های آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS با درجه آزادی ۹۵% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت پس از تجزیه و تحلیل داده های آماری نتایج بدست آمده در پاسخ به فرضیه و سوالات تحقیق به این ترتیب مشخص شده است که میزان سلامت روانی در مردان بیشتر از زنان است و بین سلامت روانی و سن کارمندان رابطه معنی داری وجود ندارد همچنین نتایج گویای این مطلب است که نوع اشتغال در کارمندان در میزان سلامت روانی آنها تأثیر گذار نیست و وجود گروههای مختلف فعالیتی در اداره بهزیستی تأثیری در میزان سلامت روانی کارمندان ندارد و بالاخره این که بین سلامت روانی و سنوات کاری کارمندان بهزیستی رابطه معنی داری وجود ندارد.

واژه های کلیدی: سلامتی روانی،فعالیت توانبخشی،فعالیت حمایتی اجتماعی،فعالیتهای خدماتی (مشاغل کم خطر)، فعالیت های اداری و حسابرسی
فهرست مطالب

فصل اول          ۳
۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق            ۵
۱-۴ اهداف تحقیق      ۶
۱-۵ فرضیه ها و سئوالات تحقیق           ۶
۱-۶ متغیرهای تحقیق               ۷
۱-۷ تعریف مفهومی و عملیاتی            ۸
فصل دوم
پیشینه تحقیق و پایه های نظری
۱-۲ پیشینه نظری تحقیق              ۱۱
۲-۱-۱ مفهوم سلامت روان            ۱۱
۲-۱-۲ تاریخچه سلامت روان در جهان        ۱۲
۲-۱-۳ تاریخچه سلامت روان در ایران        ۱۴
۲-۱-۴ مفهوم سلامت روان از دیدگاه های مختلف             ۱۷
۲-۱-۵ سلامت روان از نظر مکاتب         ۱۸
۲-۱-۶ اصول سلامت روان            ۲۰
۲-۱-۷ هدف ایجاد سلامت روان           ۲۳
۲-۱-۸ مکانیزم های دفاعی و نقش آن در سلامت روان             ۲۵
۲-۱-۹ جمع بندی      ۲۸
۲-۲ پیشینه عملی تحقیق              ۲۹
۲-۲-۱ همه گیر شناسی در ایران           ۲۹
۲-۲-۲ بررسی همه گیر شناسی در جهان      ۳۱
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱ روش تحقیق      ۳۸
۳-۲ جامعه آماری      ۳۸
۳-۳ نمونه تحقیق      ۳۹
۳-۴ ابزار تحقیق      ۳۹
۳-۴-۱ مقیاس های چهارگانه آزمون         ۴۰
۳-۴-۲ موارد کاربرد و محدودیت های آزمون     ۴۰
۳-۴-۳ نمره برش آزمون              ۴۱
۳-۵-۳ پایایی آزمون               ۴۲
۳-۶ اعتبار پرسشنامه      ۴۲
۳-۷ روش جمع آوری اطلاعات و اجرا      ۴۳
۳-۸ تجزیه و تحلیل آماری            ۴۳
فصل چهارم
یافته های تحقیق
۴-۱ داده های آماری جامعه مورد مطالعه        ۴۵
۴-۲ میانگین سلامت روانی جامعه مورد مطالعه     ۴۸
۴-۳- تجریه و تحلیل فرضیه و سئوالات تحقیق     ۵۰
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
۵-۱ بحث و نتیجه گیری              ۵۹
۵-۲ نتیجه گیری کلی               ۶۱
۵-۳ محدودیت های تحقیق            ۶۱
۵-۴ پیشنهادات تحقیق               ۶۲
پیوست           ۶۶
منابع
منابع و مآخذ

۱-    آناستاری.آ.(۱۳۷۱). اصول روان سنجی و روان آزمایی براهنی، محمد تقی. چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران

۲-    احمدوند، محمد علی (۱۳۸۲) بهداشت روانی. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور

۳-    توزنده جانی حسن و اکبری بهمن و همکاران (۱۳۸۳) درآمدی بر روانشناسی عمومی، چاپ سوم، انتشارات شهر فیروزه

۴-    پوافکاری. نصرت الله (۱۳۸۳) فرهنگ جوامع روانشناسی روانپزشکی انگلیسی به فارسی، تهران. فرهنگ معاصر

۵-    حسینی سید ابولقاسم (۱۳۷۳) بررسی مقدماتی اصول روانشناسی اسلامی چاپ دوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی

۶-    دلاور، علی (۱۳۸۳) مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی ویرایش دوم چاپ سوم، تهران، انتشارات رشد

۷-    دلاور، علی (۱۳۸۳) روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی چاپ چهارم، تهران ، مؤسسه نشر ویرایش

۸-    شاملو، سعید (۱۳۶۷) مکتب ها  و نظریه ها در روانشناسی شخصیت، چاپ ششم، تهران، انتشارات رشد.

۹-    شاملو، سعید (۱۳۶۹) بهداشت روانی، تهران انتشارات رشد.

۱۰-  فخریان، بهجت- فولادی، سکینه. بررسی همه گیر شناسی اختلالات روانی در بین دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان نیشابور، خردادماه (۱۳۷۵) پایان نامه کارشناسی آموزش ابتدایی مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان آموزش و پرورش شهرستان نیشابور شماره ثبت ۸۴

۱۱-  کاپلان، هارولد و همکاران (۱۳۷۵) خلاصه روانشناسی و روان پزشکی جلد اول، ترجمه پور افکاری، نصرت الله ، چاپ اول، تهران، انتشارات شهر آب

۱۲-  کاویانی، فردوس و همکاران (۱۳۸۰)، روشهای مصاحبه و آزمون های بالینی، چاپ اول، تهران، انتشارات سنا

۱۳-  گنجی، حمزه، (۱۳۷۶) بهداشت روانی، تهران، انتشارات ارسباران

۱۴-  میلانی فر، بهروز(۱۳۷۰) بهداشت روانی، تهران، انتشارات قومس

۱۵-  مقربی، مهدی ، طباطبایی، حسن ، بررسی عوامل مرتبط با وضعیت روانی براساس پرسشنامه SCL25 در افراد بالای ۱۵ سال در ساکنین منطقه ی کوی امیر مشهد تابستان (۱۳۸۳)، پایان نامه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درجه دکترای پزشکی، شماره ثبت (۵۵۰۶)

۱۶-  محر ری، محمد رضا(۱۳۷۳) فصل نامه اندیشه و رفتار، مجله روان پزشکی و روانشناسی بالینی، سال اول، شماره ۲ و ۳، پاییز و زمستان (۱۳۷۳)

۱۷-  ناصرنیا، شیرین، بررسی عوامل مرتبط با سلامت روانی در زنان ۸-۶ هفته بعد از زایمان در سال تحصیلی ۸۳-۸۲، پایان نامه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درجه دکترای پزشکی ، شماره ثبت (۵۴۸۱)
۱-۱ مقدمه

«اگر سلامتی روانی انسانها مهمتز از سلامتی جسمی آنها نباشد لااقل هم سطح آن خواهد بود» (مطهری)

از آغاز پیداش انسان همواره مسأله سلامتی او نیز مطرح بوده است.

اما عموما بعد جسمانی او نیز در نظر گرفته می شود و کمتر کسی است که به بعد روانی آن نیز اهمیت بدهد. در حالیکه به تعریف سازمان بهداشت جهانی «سلامتی تنها نبود نقص عضو یا نبود بیماری نیست بلکه حالت کامل رفاه جسمی روانی است».ت (گنجی ۱۳۷۶)

برای اینکه سلامت جسمی و روانی یک جامعه را بررسی کنیم نمی توانیم تمامی افراد آن جامعه را ارزیابی کنیم بلکه از نمونه گیری از جامعه مورد نظر استفاده کرده و نتایج را به جمعیت مبنا تعمیم می دهیم. به همین خاطر وارد قلمرو علمی شده ایم که «همه گیر شناسی» نام دارد. و آن علمی است که تمامی جنبه ها و رویدادها و حالات مختلف تندرستی جامعه را در بر می گیرد. متأسفانه با توجه به اهمیت بالای همه گیر شناسی بیماریهای روانی به خصوص همه گیر شناسی در ارتباط با سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی ، این نوع مطالعات در ایران کمتر انجام پذیرفته است که عوامل بسیاری از قبیل وقت گیر بودن، زحمت زیاد، داشتن هزینه های سنگین مطالعاتی، و از طرف دیگر عدم سناخت کافی نسبت به اختلالهای روانی عوارض و پیامدهای آن بر روی افراد خانواده و اجتماع در این بابت تأثیر گزار بوده است.

در بحث راجع به سلامت روانی عوامل متعددی هستند که می توانند بر میزان سلامت روانی تأثیر گذار باشند. مثلاً : عواملی همچون سن، جنس، نوع اشتغال و طبقه اجتماعی- اقتصادی را می توان نام برد. که ما در این تحقیق به بررسی بعضی از این عوامل می پردازیم.

با امید این که دست اندر کاران مسادل بهداشتی و بخش درمان و آموزش پزشکی امکانات و سرمایه ای لازم در این زمینه مبذل دارند تا شاهد انجام پژوهشهای بیشتری در مورد سلامت روانی در مرکز مختلف باشیم.
۱-۲ بیان مسئله

بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی در مقابل آن مصونیت ندارد، و این خطری است که بشر را تهدید می کند. عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهور و فراوان است. در هر طبقه و صنفی و هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادلی زندگی می کنند.

بنابراین در مورد همه افراد اعم از کارگر، دانش پژوه ، پزشک و مهندس زارع، استاد دانشگاه و … خطر ابتلا و ناراحتی های روانی وجود دارد. به عبارت دیگر هیچ انسانی در مقابل این امراض مصونیت ندارد. (شاملو ۱۳۸۰)

این موضوع برای کسانی که ارتباط نزدیکی با معلولان جسمی و ذهنی دارند و یا کسانی که در مؤسسات نگهداری از بیماران روانی کار میک نند، اهمیت بیشتری پیدا می کنند.

ادارات بهزیستی از جمله مؤسساتی است که کارکنان شاغل در آن دارای یک ارتباط متقابل چه بصورت مستقیم یا غیر مستقیم با معلولان جسمی و ذهنی و حتی بیماران روانی هستند که این امر باعث ایجاد استرس و اضطراب در کارکنان بهزیستی می شود و بدین ترتیب محیط کاری در بهزیستی حالتی تنش زا پیدا می کند.

با چنین وضعیتی مقامات دولتی و مدیران ارشد چنین سازمانهایی لازم است، توجه خاصی به وضعیت بهداشت روانی کارکنان خود داشته باشند. میزان سلامت روانی کارکنان را مورد بررسی قرار دهند و به نتایج حاصله توجه خاصی داشته باشند با ارائه و تنظیم برنامه های جدیدتر و ایجاد تغییراتی در محیط ، میزان و شرایط کاری در بهزیستی در جهت بهبود سلامت روانی کارکنان خود علی الخصوص زنان داشته باشند.چرا که زنان شاغل در بهزیستی، هم در منزل و هم در محیط کاری وظیفه ای سنگین را به دوش می کشند و به دلیل دوم اینکه تمام تحقیقات گذشته خارجی همچون مطالعات نیوهاون، مانهاتان وتحقیقات داخلی که توسط باش و بهادرخان و دیگر افراد در زمینه همه گیر شناسی بیماریهای روانی انجام شده است بر این امر تأکید داشته است که سلامت روانی وابسته به جنسیت است و همواره میزان سلامت روانی در زنان کمتر از مردان بوده است.

منظور از سلامت روانی همان احساس رضایت و بهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه می باشد. (فرهنگ روانپزشکی کمپل – پورافکاری ۱۳۷۳)

همچنین در فرهنگ روانشناسی لاروس سلامت روانی را استعداد روانی برای هماهنگ و خوشایند و مؤثیر کردن کار برای موقعیتهای دشوار و توانایی داشتن تعریف کرده است.

اما هنوز مشخص نشده است که :

آیا سلامت روانی بر متغیرهای دیگر نیز وابسته است؟

آیا متغیر هایی همچون سن، اشتغال، نوع فعالیت، سنوات کاری و … در میزان سلامت روانی چنین کارکنانی تأثیر گذار هستند یا خیر؟

البته بسیار واضح است که دانستن میزان شیوع و عوامل ایجاد کننده این آسیبها در سنین و جنسهای مختلف می تواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه ریزیهای بلند مدت و کوتاه مدت در اختیار قرار دهد و با تدابیر قابل اتخاذ بر اساس این اطلاعات می توان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرده و در کاهش هزینه های مروبط مؤثر باشد.
۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق

اگر نگاهی به آمار و ارقام شیوع بیماریهای روانی در کشورهای مختلف و پژوهشهای بسیار اندکی که در ایران انجام گرفته بیندازیم، اهمیت این پژوهش آشکار تر می شود.

ساتر لویس (۱۹۹۳) در کنفرانس جهانی حقوق بشر تعداد بیماران روانی را در سرتاسر جهان بیش از نیم میلیارد نفر گزارش کرد که تقریبا نیمی از این بیماران از خدمات بهداشتی و درمان لازم محروم بوده اند.

سازمان بهداشت جهانی در سال (۱۹۹۳) شایعترین بیماری های روانی را در سرتاسر جهان به ترتیب ، افسردگی، اضطراب و بیماری های روانی تنی معرفی نموده است (فخریان فولادی ۱۳۷۵) . در ایران پژوهشهای در زمینه همه گیر شناسی بیماری های روانی انجام شده بطور مثال: در پژوهشی که توسط باش و همکاران در سال (۱۳۴۲) انجام گرفت شیوع این بیماری در افراد بالای ۵ سال ۹/۱۱ درصد گزارش شد. در پژوهشی که توسط بهادرخان در سال (۱۳۷۲) انجام گرفت. شیوع کلی بیماریها ۶/۱۶ درصد گزارش شد در پژوهشی که در مناطق شهری و روستایی کشور در سال (۱۳۷۸) انجام گرفت، شیوع کلی بیماری های روانی را ۲۱ درصد نشان داده که شیوع بیماری در زنان بیشتر از مردان است با دقت در نتایج تحقیقات گذشته که شیوع بیماریهای روانی در اجتماع را در سطح بالای نشان می دهند و با ذکر این نکته که افراد شاغل در ادارات و سازمانها، جمعیت کثیری از جوامع شهری را تشکیل می دهند. این ضرورت احساس می شود که پژوهشی در زمینه بررسی سلامت روان و ارتباط آن با اشتغال در سازمان و ادارات انجام پذیرد.

تا ضمن پاسخگویی به سوالات محقق بتوانیم به شناسایی عوامل خطر زایی که سلامت روان کارمندان را تهدید می کنند پرداخته، در جهت رفع موانع و مشکلات قدم برداشته آموزشهای لازم را انجام دهیم، و در کل اقدامات پیشگیرانه را در جهت کاهش میزان بروز بیماری های روانی در سطح اجتماع و متقابلاً در سطح ادارت و سازمانها برداشته و سطح سلامت روان را در این قشر از جامعه افزایش داده . در جهت رشد و شکوفایی هر چه بیشتر اجتماع قدم برداریم.
۱-۴ اهداف تحقیق

هدف کلی

هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی میزان سلامت روانی کلیه افرادی است که در اداره بهزیستی شهر نیشابور مشغول به فعالیت هستند.

۱-۴-۱ اهداف جزئی

بررسی تفاوت دو جنس در سلامت روان.
بررسی رابطه سن درسلامت روان.
بررسی تفاوت اشتغال در سلامت روان.
بررسی تفاوت سلامت روان با نوع فعالیت.
بررسی رابطه سلامت روان با سنوات کاری.

 ۱-۵ فرضیه و سوالات تحقیق

فرضیه تحقیق

میزان سلامت روانی در کارمندان مرد بیشتر از کارمندان زن است.

 سوال تحقیق

آیا بین سلامت روانی کارمندان با سن آنها رابطه معنی داری وجود دارد؟
آیا بین سلامت روانی کارمندان رسمی و پیمانی و شرکتی تفاوت معنی داری جود دارد؟
آیا تفاوت معنی داری در میزان سلامت روانی افرادی که فعالیت حمایتی اجتماعی، توان بخشی، اداری و خدماتی انجام می دهند وجود دارد یا خیر؟
آیا بین میزان سلامت روانی و سنوات کاری کارمندان رابطه معنی داری وجود دارد؟
۱-۶ متغیرهای تحقیق

در این بررسی متغیرهای تحقیق بر اساس فرضیه و سوالات تحقیق مشخص شده اند.

در فرضیه تحقیق:

متغیر وابسته- سلامت روانی                                          متغییر مستقل- جنسبت

در سوال اول:

متغیر وابسته : سلامت روانی.                                         متغیر مستقل : سن.

سوال دوم:

متغیر وابسته: سلامت روانی.                                          متفیر مستقل: نوع اشتغال

سوال سوم:

متغیر وابسته: سلامت روانی.                                          متغیر مستقل: نوع فعالیت.

سوال چهارم:

متغیر وابسته: سلامت روانی.                                          متغیر مستقل: سنوات کاری.

متغیر مزاحم: میزان درآمد، تعداد فرزندان ، طبقه اقتصادی ، نوع مدرک تحصیلی، سطح تحصیلات، میزان رضایت از زندگی.
۱-۷ تعاریف عملیاتی و مفهومی

سلامتی روانی (Mental health)

فرهنگ روانپزشکی کمپبل[۱] این اصطلاح را احساس رضایت وبهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه تعریف کرده است(پورافکاری ۱۳۷۳)

فرهنگ بزرگ روانشناسی لاروس سلامت روان را «استعداد روان برای هماهنگ خوشایند و مؤثر کردن » برای موقعیتهای دشوار، انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خود «توانایی داشتن» تعریف کرده است. (گنجی ۱۳۷۶)

در این پژوهش کسی دارای سلامت روان است که در آزمون سلامت عمومی نمره بیشتر از ۲۴ کسب کرده باشد.

 فعالیت توانبخشی

توان بخشی استفاده از انواع فیزیوتراپی همراه با تعدیل روانی اجتماعی و بازآموزی حرفه ای در تلاش برای کسب حداکثر عملکرد و انطباق و آماده سازی جسمی روانی، اجتماعی و حرفه ای برای غنی ترین زندگی ممکن که مطابق توانائی و ناتوانائی های او است.(پورافکاری ۱۳۷۳)

در این پژوهش منظور از توان بخشی فعالیتی است که در اداره بهزیستی در جهت ۱- بهبود جسمی بیماران انجام شود ۲-بیمار را به استفاده از حداکثر توانائی های خود قادر سازد و بالاخره تعدیلی رضایت بخش در روابط شخصی و اجتماعی بیمار بوجود آورد تا بتواند بعنوان عضو مفیدی در جامعه فعالیت کند.

 فعالیت حمایتی اجتماعی

به فعالیتی که در جهت تحقق کلیه طرح ها و برنامه های مصوب سازمان بهزیستی در جهت حمایت از خانواده های تحت پوشش، مبارزه با فقر، توزیع مایحتاج اولیه خانواده های نیازمند، اعطای وام به افراد تحت پوشش، ارائه مشاوره های تخصصی و غیره … می باشد.

کارمندان رسمی: به فردی می گویند که براساس حکم کارگزینی بعنوان کارمند رسمی شناخته می شود.

کارمند شرکتی: به افرادی که از طرف یک شخص مشخص به نهادها و سازمانهای دیگر جهت ارائه خدمات معرفی می شوند و در آنجا به ارائه خدمات می پردازند.

 فعالیتهای خدماتی (مشاغل کم خطر)

افرادی که براساس حکم کارگزینی به ارائه خدمات به دیگر بخشهای سازمان می پردازند. مشاغل کم خطر با مشاغل خدماتی به افرادی همچون: آبدارچی، منشی، تلفنچی، نگهبان، راننده سازمان و … اطلاق می شود.

 فعالیت های اداری و حسابرسی

به فعالیتهایی اطلاق می شود که افراد شاغل در آن فعالیت حمایتی اجتماعی توان بخشی و خدماتی نمی پردازند بلکه تنها به انجام اموری اداری و حسابداری می پردازند و افرادی همچون رئیس، معاون، حسابداران و کارمندان دبیرخانه را شامل می شود.

۲-۱ پیشینه نظری تحقیق
۲-۱-۱ مفهوم سلامت روان

Mental healt : فرهنگ روانپزشکی کمپل این اصطلاح را در احساس رضایت بهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه تعریف کرده است.(پورافکاری ۱۳۷۳)

اما برای این اصطلاح از سوی صاحب نظران تعاریف ارائه شده است بطور مثال:

کارل منینجر[۲]: سلامت روان را سازش فرد با جهان اطرافش با حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و مؤثر گردد، تعریف می کند.

واستون[۳]: رفتارهای عادی را که از سوی افراد عادی سر می زند را نشانه ای از سلامت روانی می داند.

کینز برگ[۴]: سلامت روان را تسلط و مهارت در ارتباط صحیح با محیط به ویژه در سه فضای مهم زندگی، عشق ، کار و تفریح می داند. به نظر وی استعداد یافتن در ادامه کار، داشتن محیط خانوادگی خردسند، فرار از مسائلی که با قانون درگیری دارد، لذت بردن از زندگی و استفاده درست از فرصتها ملاک تعادل و سلامت روان است. (میلانی فر ۱۳۷۰)

سازمان بهداشت جهانی سلامت روان چنین تعریف می کند«سلامت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت جای می گیرد و سلامت روانی یعنی توانایی کامل برای ایفای نقشهای اجتماعی روانی و جسمی بهداشت تنها نبود بیماری با عقب ماندگی نیست (حمزه گنجی ۱۳۷۶)

انجمن کانادایی بهداشت روانی سلامت روان را در سه قسمت تعریف کرده است:

۱-   نگرشهای مربوط به خود: که مواردی همچون: تسلط بر هیجانهای خود، آگاهی از ضعفهای خود و رضایت از خوشیها را شامل می شود.

۲-   نگرشهای مربوط به دیگران: که علاقه به دوستیهای طولانی و صمیمی، احساس تعلق به یک گروه، احساس مسولیت در مقابل محیط انسانی و مادی جزئی از آن نام برد:

۳-   نگرشهای مربوط به زندگی: که پذیرش مسولیتها، ذوق توسعه امکانات و علایق خود ، توانایی اخذ تصمیم و ذوق خوب کار کردن را شامل می شود.

به نظر می رسد که هر تعریف گوشه هایی از واقعیت را به همراه دارد و تعریف های سازمان جهانی بهداشت و انجمن بهداشت روانی کانادا جامعتر باشد.(احمدون ۱۳۸۲)
۲-۱-۲ تاریخچه سلامت و روان در جهان

[۱]   kamohell
[2]   Karl menniger
[3]   Watson
[4]   Kinsberge