مقاله دیه

موضوع:مقاله دیه

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

ديات‌
همانطور كه‌ قبلا بيان‌ شد حقوق‌ جزاي‌ اسلامي‌ بر پايه‌فقه‌ اماميه‌ در مباحث‌ فقهي‌ حدود، تعزيرات‌، قصاص‌،ديات‌ مطرح‌ شده‌ است‌ كه‌ اين‌ تقسيم‌ بندي‌ بر اساس‌مجازات‌ است‌ به‌خلاف‌ آنچه‌ كه‌ در دانشكده‌هاي‌ حقوق‌،واحدهاي‌ حقوق‌ جزا تقسيم‌ بندي‌ شده‌ است‌ زيرا مبناي‌آن‌ تقسيم‌بندي‌ جرم‌ است‌ لذا جرايم‌ عليه‌ اموال‌ يا جرايم‌عليه‌ اشخاص‌ و... واحدهاي‌ جزاي‌ اختصاصي‌ را تشكيل‌دادند. بررسي‌ حقوق‌ زنان‌، طي‌ مباحث‌ حدود، قصاص‌ وادله‌ اثبات‌ جرايم‌ مرتبط با آن‌ مجازات‌ها انجام‌ شد و اكنون‌به‌ مقايسه‌ حقوق‌ جزايي‌ زنان‌ با مردان‌ به‌ لحاظ جنسيت‌متباين‌ اين‌ دو نسبت‌ به‌ مجازات‌ ديه‌ مي‌پردازيم‌. مبحث‌ديات‌ در كتاب‌ چهارم‌ قانون‌ مجازات‌ اسلامي‌ طي‌ سيزده‌باب‌ از ماده‌ 294 تا 497 آمده‌ است‌.
ديه‌
    كلمه‌ ديه‌ مصدر ثلاثي‌ از ريشه‌ «ودي‌» مثال‌ وادي‌ است‌كه‌ فاءالفعل‌ حذف‌ شده‌ و به‌ جاي‌ آن‌ در آخر كله‌ تاي‌ گرد(ه‌) آمده‌ است‌ مانند (وصل‌، صله‌ ـ وهب‌، هبه‌) در لغت‌ درمعناي‌ لازم‌ روان‌ و جاري‌ شدن‌ و در معناي‌ متعدي‌ نزديك‌گردانيدن‌ آمده‌ است‌، اما وقتي‌ كه‌ واژه‌ ودي‌ با قتيل‌ بيايد به‌معناي‌ خونبها را پرداختن‌ است‌، بنابراين‌ ديه‌ را حق‌ قتيل‌(مقتول‌) معني‌ كردند كه‌ جمع‌ آن‌ ديات‌ مي‌شود.
    اما ديه‌ در اصطلاح‌ و قانون‌، به‌ مالي‌ گفته‌ مي‌شود كه‌ به‌سبب‌ جنايت‌ بر نفس‌ يا عضو به‌ مجني‌ عليه‌ يا به‌ ولي‌ يااوليا دم‌ او داده‌ مي‌شود (م‌ 294 ق‌. م‌). بنابراين‌ ديه‌، مالي‌است‌ كه‌ پرداخت‌ آن‌ به‌ خاطر جنايت‌ برنفس‌ يا اعضاي‌انسان‌ واجب‌ مي‌شود چه‌ مبلغ‌ و ميزان‌ آن‌ مشخص‌ باشد كه‌در اصطلاح‌ آن‌ را ديه‌ مي‌گويند و چه‌ مبلغ‌ آن‌ نامعين‌ باشدكه‌ آن‌ را ارش‌ و حكومت‌ مي‌نامند.
    در خصوص‌ اين‌ بحث‌ كه‌ ماهيت‌ ديه‌، مجازات‌ جنايت‌جاني‌ بر مجني‌ عليه‌ است‌ يا اينكه‌ خسارت‌ ناشي‌ ازصدمات‌ و لطمات‌ جاني‌ بر مجني‌ عليه‌ است‌ بين‌ فقها وحقوقدانان‌ اختلاف‌ نظر وجود دارد و در اينجا كه‌ موضوع‌حقوق‌ زنان‌ در خصوص‌ ديات‌ است‌ بدان‌ نمي‌پردازيم‌.
    اما نكته‌ حائز اهميت‌ اينكه‌ ديه‌، همانند قصاص‌در مورد جنايت‌ برنفس‌ و اعضا مطرح‌ است‌،بنابراين‌ طرح‌ بحث‌ حقوق‌ زنان‌ در مورد ديه‌ به‌همين‌ دو مبحث‌ كلي‌ و ادله‌ اثبات‌ بزه‌ موجب‌ ديه‌برمي‌گردد و مباحث‌ ابواب‌ ديگر مانند تعريف‌ ديه‌،ميزان‌ كميت‌ ديه‌، مهلت‌ پرداخت‌ ديه‌، مسئول‌پرداخت‌ ديه‌، موجبات‌ ضمان‌، اشتراك‌ درجنايت‌ موجب‌ ديه‌ و اجتماع‌ سبب‌ مباشر به‌مطالب‌ كلي‌ و مشترك‌ بين‌ جنس‌ زن‌ و مردپرداخته‌ است‌ كه‌ بررسي‌ تفاوت‌ بين‌ حقوق‌ زنان‌ ومردان‌ مطرح‌ نيست‌.
 ديه‌ نفس‌
    اصل‌ مقادير ديه‌ بين‌ مرد و زن‌ تفاوتي‌ نداردولي‌ كميت‌ ديه‌ نفس‌ قتل‌ زن‌ مسلمان‌ با مردمسلمان‌ تفاوت‌ دارد يعني‌ ديه‌ شخص‌ زن‌ مسلمان‌نصف‌ ديه‌ شخص‌ مرد مسلمان‌ است‌.
    ماده‌ 300 قانون‌ مجازات‌ اسلامي‌ مي‌گويد:«ديه‌ قتل‌ زن‌ مسلمان‌، خواه‌ عمدي‌، خواه‌غيرعمدي‌ نصف‌ ديه‌ مرد مسلمان‌ است‌».
فهرست مطالب
ديات‌
ديه‌
ديه‌ نفس‌
احكام ديه
ديه در اسلام   
فلسفه وجودي ديه چيست ؟
انواع و اقسام ديه
منبع